Паркинсоны өвчин нь мэдрэлийн тогтолцооны хамгийн түгээмэл эмгэгүүдийн нэг бөгөөд түүний гарал үүслийн тухай шинэ судалгаа урьд өмнөх ойлголтыг эрс өөрчилж болзошгүй байна.
Өмнө нь энэ өвчин нь допамин ялгаруулдаг мэдрэлийн эсүүд аажмаар үхснээс болдог гэж үздэг байсан бол одоо эрдэмтэд өөр тайлбар дэвшүүлэв. Тэдний үзэж буйгаар зарим эсүүд бүрэн үхэхээсээ өмнө аль хэдийн “шатсан” буюу хэвийн үйл ажиллагаагаа алдсан байдаг. Ийм эсүүд нь өөрсдөө алга болохын оронд хордуулагч уураг болон үрэвслийн дохиог ялгаруулж, эрүүл эсүүдэд дамжуулан гэмтээдэг гинжин урвал эхлүүлдэг байна.
Судалгаагаар олон өвчтөнд допамины хэмжээ огцом буурахаас өмнө Паркинсоны өвчний шинж тэмдэг илэрдэг нь “эсүүд зүгээр л удаан хугацаанд үхдэг” гэсэн хуучин онолтой зөрчилдөж байгаа аж. Харин стрессийн ул мөртэй эдгээр эсүүдэд альфа-синуклеин хэмээх уургийн бөөгнөрөл хуримтлагдаж, улмаар хөрш эсүүдийг үрэвсэл болон апоптозын замаар гэмтээдэг болохыг тогтоожээ.
Энэ нь “шаталтын төв”-ийн зарчимтай төстэй — нэг шатсан эс нь удахгүй тархины илүү өргөн хэсгийг гэмтээдэг. Хэрэв энэхүү онол батлагдвал эмчилгээний стратеги ч өөрчлөгдөх боломжтой. Зөвхөн допамины алдагдлыг нөхөхөөс илүүтэйгээр, ийм доголдолтой эсүүдийг эрт үед илрүүлж, хор нөлөө үзүүлэхээс өмнө устгах чиглэл рүү шилжих хэрэгтэй гэж судлаачид үзэж байна.
Энэ шинэ ойлголт нь:
- Өвчнийг клиникийн шинж тэмдэг илрэхээс өмнө оношлох биомаркер боловсруулах;
- Эсүүдийг үхэхээс өмнө хор уршгийг нь зогсоох чадвартай шинэ эмийн хөгжлийг дэмжих;
- Паркинсоны өвчнийг удаашруулах, бүр цаашид бүрэн тогтоон барих боломжийг нээж байна.
Ингэснээр өнөөг хүртэл эдгэршгүйд тооцогдож байсан энэ өвчинтэй тэмцэхэд илүү үр дүнтэй, шинэлэг арга гарч ирэх найдвар төрж байна.
