Лондон, 2025 оны долдугаар сарын 24. COVID-19 цар тахлын улмаас зөвхөн халдвар авсан хүмүүс төдийгүй, халдвар аваагүй хүмүүсийн тархины хөгшрөлт ч эрчимжсэн болохыг Их Британийн эрдэмтдийн сүүлд хийсэн судалгаа харуулжээ.
“Nature Communications” сэтгүүлд нийтлэгдсэн энэхүү судалгаагаар, COVID-19-ийн оргил үед хэрэгжүүлсэн хөл хорио, нийгмээс тусгаарлалт, айдас түгшүүр зэрэг нь хүний танин мэдэхүйн үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлсөн гэж дүгнэсэн байна. Судалгаанд Их Британийн Биобанкны 1000 орчим насанд хүрсэн, эрүүл хүмүүсийн тархины дүрсийг ашигласан бөгөөд SARS-CoV-2-ын халдвар аваагүй хүмүүсийн хувьд ч хөгшрөлтийн шинж тэмдгүүд илүү тодорсон байжээ.
Судалгааны гол ажиглалтууд:
- Тархины хөгшрөлт зөвхөн ахмад настан төдийгүй эрэгтэйчүүд болон ганцаардмал хүмүүсийн дунд илүү эрчимтэй явагдсан байна.
- Халдвар аваагүй оролцогчид хүртэл танин мэдэхүйн чадварын бууралтад өртсөн.
- Цар тахлын үед нийгэм, сэтгэлзүйн дарамт, амьдралын хэв маягийн өөрчлөлт нь тархины хөгшрөлтийг хурдасгах түлхүүр хүчин зүйлс болжээ.
- Уян хатан байдал, мэдээлэл боловсруулах хурд зэрэг танин мэдэхүйн үзүүлэлтүүд буурсан байна.
Судлаачдын үзэж байгаагаар, тархины хөгшрөлт нь зөвхөн халдварын үр дагавар бус харин сэтгэлзүй, нийгмийн стресс, эдийн засгийн хүнд байдал зэрэг амьдралын бусад нөхцөлтэй шууд холбоотой аж. Ялангуяа өндөр настнууд болон эдийн засгийн эмзэг бүлгийн иргэд илүү өртөмтгий байсан нь илэрчээ.
Дүгнэлт:
Судлаачид “тархины хөгшрөлтийг удаашруулахын тулд зөвхөн амьдралын хэв маяг бус харин эрүүл мэнд, нийгэм-эдийн засгийн тэгш бус байдлыг бууруулах шаардлагатай” хэмээн зөвлөж байна.
