2025 оны Альфред Нобелийн нэрэмжит эдийн засгийн шинжлэх ухааны шагнал гурван судлаачид — Жоэль Мокир, Филипп Агион, Питер Хоуитт — олгогдлоо. Тэд эдийн засгийн өсөлтийн шалтгаан, инновацийн үүргийн талаарх судалгаагаараа дэлхийн шинжлэх ухаанд томоохон хувь нэмэр оруулсан гэж үзжээ.
Судалгааны үндсэн чиглэл
Шведийн Хааны Шинжлэх ухааны академийн мэдэгдэлд дурдсанаар:
- Шагналын нэг хагасыг Жоэль Мокир хүртэж, тэрээр “технологийн дэвшлийн үр дүнд тогтвортой эдийн засгийн өсөлт бий болгох урьдчилсан нөхцөлийг тайлбарласан” судалгаагаараа үнэлэгдэв.
- Үлдсэн хагасыг Филипп Агион ба Питер Хоуитт хамтран хүртсэн бөгөөд тэд “бүтээлч сүйрэл”-ийн онолыг хөгжүүлж, эдийн засгийн өсөлт инновацийн тасралтгүй шинэчлэлээс хамаардаг гэдгийг нотолсон байна.
Шагналтнуудын ажлууд нь сүүлийн 200 жилийн хурдан эдийн засгийн өсөлтийн шалтгаан, түүнийг хэрхэн тогтвортой хадгалах боломж, мөн инновацийг дарах үед үүсэх аюулын талаар илүү гүн ойлголт өгч байна.
Нобелийн долоо хоногийн төгсгөл
Эдийн засгийн шагналын эзэд тодорсноор уламжлалт “Нобелийн долоо хоног” албан ёсоор хаагдлаа. Шагнал гардуулах ёслол 2025 оны арванхоёрдугаар сарын 10-нд Стокгольм ба Ослод болно — энэ өдөр бол Альфред Нобелийн нас барсан өдөр юм.
Сонирхолтой нь, эдийн засгийн энэ шагнал нь бусад номинацийн адил Нобелийн гэрээслэлээр бий болоогүй. Түүнийг 1968 онд Шведийн Төв банк өөрийн 300 жилийн ойд зориулан байгуулсан бөгөөд “Нобелийн дурсгалд” зориулсан хүндэт шагнал юм.
