Table of Contents
Монголын сагсан бөмбөгийн түүхэнд нэрээ үлдээсэн тамирчдын нэг, үндэсний шигшээ багийн ахлагч, олон удаагийн аварга Тунгалагийн Санчир-ыг «Тамирчдын танилцуулга» буланд танилцуулж байна. Санчир бол Монголын сагсан бөмбөгийг дэлхийн тавцанд гаргахад голлох үүрэг гүйцэтгэсэн тамирчин. Тэрээр 2009 оноос хойш Монгол Улсыг олон улсын тэмцээнүүдэд төлөөлж, 2014 оны Азийн наадмын түүхэн амжилтыг бий болгожээ. Энэ профайлдаа түүний амьдрал, карьеры, амжилтуудыг дэлгэрэнгүй авч үзье.
Эрт амьдрал ба сагсан бөмбөгийн эхлэл
Тунгалагийн Санчир 1989 оны 4 сарын 8-нд Улаанбаатар хотод төрсөн. Тэрээр Баянгол дүүргийн 40-р дунд сургуульд сурсан бөгөөд багадаа л сагсан бөмбөгт дур сонирхлоо илэрхийлж байв. Анхны дасгалжуулагч нь сургуулийн биеийн тамирын багш Мэндсайхан байсан юм. 8-р ангиасаа эхлэн сургуулийн сагсан бөмбөгийн багт орж, олон орон нутгийн болон улсын тэмцээнүүдэд амжилттай оролцож, ялалт авч байв.
2007 онд Отгонтэнгэр их сургуульд орохдоо сагсан бөмбөгийн хүчтэй багт тоглох боломж олгогдож, дасгалжуулагч Ц.Цэвэбэлын удирдлага дор өрсөлдөөнөө үргэлжлүүлэв. Энэ үедээ хагас мэргэжлийн «Хүдсээс залуучууд» багт орж, оюутны лигийн аварга болон шилдэг тамирчнаар шалгарсан. Санчир сагсан бөмбөгийг «амьдралын хэсэг» гэж хэлдэг бөгөөд энэ спортоос гадна гэр бүлийнхээ бөхчүүдийн уламжлалыг хүндэтгэдэг.
Мэргэжлийн карьер
Санчирын мэргэжлийн карьер 2007 оноос эхэлсэн бөгөөд Монголын Үндэсний сагсан бөмбөгийн лиг (MSBKh/SBL)-д тоглож эхэлэв. Тэрээр олон багт тоглож, тогтмол өндөр үзүүлэлт үзүүлсээр ирсэн. 2015 онд Филиппиний Сагсан бөмбөгийн ассоциаци (PBA)-д «Барангай Гинэбра Сан Мигэл» багт тоглохдоо Монголын тамирчдаас хойш 20 гаруй жил өнгөрсний дараа гадаадын мэргэжлийн лигт оролцсон анхны хүн болсон. Гэвч богинохон хугацааны дараа багийн шийдвэрээр солилцсон ч энэ туршлага түүний карьерыд чухал алхам болсон.
| Багууд | Хугацаа | Онцлох амжилт |
| Таван толгой Транс Хүдсээс залуучууд | 2007–2010 | Лигийн онооны болон бөмбөлгийн дээд амжилт; Шилдэг сайжруулагч тамирчны шагнал (2009) |
| Баянзүрх Буллз | 2011–2013 | MSBKh All-Star тоглолтын шилдэг тамирчин (2011) |
| SBL Хасын Хүлгүүд | 2012–2014, 2016–одоо | Лигийн аварга (2013–2014); Финалын шилдэг тамирчин |
| Мон-Алтиус Мадимос Шонхорууд | 2014–2015 | Дундажаар 30.1 оноо, 8.3 бөмбөлөг, 3.9 дамжуулалт (2014–2015) |
| Барангай Гинэбра Сан Мигэл (Филиппин) | 2015 | Гадаадын лигт оролцсон анхны монгол тамирчин |
| Баянгол Сентоса Ирвэсүүд | 2015–2016 | Лигийн плейоффод оролцсон |
Одоогийн байдлаар Санчир SBL Хасын Хүлгүүд багт тоглож, 2022–2023 оны улирлын MVP (Шилдэг тамирчин)-аар шалгарсан. Тэрээр 193 см өндөр, 90 кг жинтэй, арын болон урагшаа тоглогч (майк #14, #9) бөгөөд онооны мэргэжилтэн гэдгээрээ алдартай.
Олон улсын карьер ба амжилтууд
2009 онд Өмнөд Солонгосын дасгалжуулагч Парк Сон Генийн урилгаар Монголын үндэсний шигшээ багийн бүрэлдэхүүнд орсон. Эхний олон улсын тэмцээн нь Гонконгийн Дорнох Азийн аварга шалгаруулах тэмцээн байв. Санчир шигшээний ахлагч хийдэг бөгөөд Монголын сагсан бөмбөгийг дэлхийд таниулахад голлох үүрэгтэй.
- 2013 оны Их Сургуулийн Дэлхийн Тоглолт (Universiade): Дундажаар 20.8 оноо (тэмцээний дээд амжилт), 5.6 бөмбөлөг авч, Японы багт хожлын 3 онооны шидэлт хийж, Монголыг 16-р байрт шулуулсан.
- 2014 оны Азийн Наадам: Дундажаар 16.6 оноо, 5.6 бөмбөлөг; Монголыг түүхэндээ анх удаа 8-р байрт (хагас шигшээ хүртэл) шулуулсан. Гонконг (31 оноо, 13 бөмбөлөг), Йорданы багуудыг ялжээ.
- Бусад: Дорнох Азийн наадам, Азийн наран дээрх наадам, олон улсын цуврал тэмцээнүүдэд оролцож, Монголын сагсан бөмбөгийг алдаршуулсан.
Санчир Монголын сагсан бөмбөгийн хөгжилд чухал нөлөө үзүүлж, сүүлийн жилүүдэд 3×3 форматаас гадна 5×5-д анхаарал хандуулж байгаа. 2024 оны FIBA Азийн Цомын урьдчилсан шатанд Монголын багийг удирдан, шинэ амжилтанд хүрэхийг зорьж байна.
Хувийн амьдрал
Санчирыг ээж Тунгалаг өсгөсөн. Аав Байараа болон өвөө Дамдин нь алдарт монгол бөхчүүд байв. Тэрээр Сарнай гэдэг эхнэртэй, нэг настай Эньхэл хүүтэй. Буддын шашин шүтдэг бөгөөд NBA-гийн од Коби Брайант, Лос Анжелес Лэйкерс багийг дуртай. Санчир Монголын сагсан бөмбөгийн хөгжлийг дэмжиж, залуучуудад урам өгдөг: «Сагсан бөмбөг Монголд хамгийн алдартай спортуудын нэг болсон. Бид илүү их амжилт гаргах ёстой.»
Тунгалагийн Санчир шиг тамирчид Монголын спортыг өндөрт аваачиж байна. Дараагийн профайлд бид өөр нэг одыг танилцуулна. Та бүхний санал бодлыг хүлээж байна!
Эх сурвалж: Монголын Википедиа, FIBA баримт бичиг, Asia-Basket.
